Á valdi íss og sólar
í kyngimagnaðri vetrargöngu
á fjóra tinda kringum Grjótárdal í Skarðsheiði
við krefjandi aðstæður og ægifögru landslagi

Nýársganga Toppfara árið 2011 var krefjandi við hörku vetraraðstæður á suðaustanverðri Skarðsheiðinni þar sem vel reyndi á menn og búnað í bítandi frosti frá -10 og upp í allt að -24°C skv vindmælingartæki Inga, nöprum vindi á köflum og fljúgandi hálku mest alla leiðina... og bókast hún með erfiðari göngum í sögu klúbbsins...

Fegurðin var ólýsanleg...

Lagt var af stað í kuldalegum vindnæðingi og myrkri úr Eyrarskógi... gengið á Kamb í rökkri og sólarupprás... upp á heiðina á Hádegishyrnu og Miðkamb í meginhrygg Skarðsheiðarinnar í björtu þokumistri og loks um hrikalegan hrygginn á Miðfjalli niður á Eyrarkamb til baka þar sem sólin lýsti gegnum skýjaþokuna í öllu sínu appelsínugula veldi vetrarins á dolfallna göngumennina þar sem þeir fikruðu sig í hálkunni síðasta kaflann umvafin tignarleika sem á sér fáan líka...

Skjálfandi af létti þegar hryggnum sleppti en ekki síður skjálfandi af gleði yfir afrekinu sem var að baki klöngruðumst við áfram niður Eyrarkambinn þar sem krefjandi gönguaðstæður héldu okkur áfram vel við efnið niður grýttar og hálar brekkurnar í sólsetri, svo rökkri og loks myrkri þar sem loksins var hægt að anda léttar og slaka á eftir rúmlega 8 klst. göngu... í sama myrkrinu og vindnæðingjum og ríkt hafði við bílana þegar við lögðum af stað um napran mogruninn með enga hugmynd um hvers lags töfrar biðu okkar...

-------------------------------------------

Lagt var af stað kl. 9:36 í rökkri sem vék óðum fyrir dagsbirtu sólarinnar sem átti enn eftir einn og hálfan tíma í upprás
en boðaði bjartsýn komu sína kl. 11:13 þennan dag.

Þetta var kuldalegur morgunn...

Næðingur á malarstæðinu og myrkur Grjótárdalurinn fyrir framan okkur með kambana sem gengnir skyldu þennan dag
sitt hvoru megin við sig grýtta og svo hvíta af snjó ofar þar sem skýin huldu efstu tinda.

Birtan kom hratt í takt við hópinn sem óðum hækkaði sig upp á Kamb... fyrsta tind dagsins
sem býr yfir Kambshorni og bröttum hrygg innar í áttina að Hádegishyrnu.

Hálkan jókst með hverju skrefinu upp brekkurnar og fljótlega voru menn farnir að fóta sig í mosa og grjóti innan um hálkubletti.

 Myndband frá Erni: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/6/hbQXUneIzUs

Ágústa, Súsanna, Sjoi, Gerður, Ingi, Heiðrún, Anna Sigga, Björm, María E. og Gunnar Viðar.

Litið til baka niður í mynni Grjótárdals með Eyrarskóg í fjarska við ánna Grjótá
og fjær er Hvalfjörður með Akrafjall fjærst í þokunni.

Menn að gera sig klára eftir fyrstu matarpásu dagsins en hér fóru margir í keðjubroddana að ráði þjálfara þar sem ofar biðu okkar hryggjarsprænur með tilheyrandi hörðum snjósköflum í brekkunni austan megin sem yrðu að öllum líkindum erfiðir yfirferðar.

Súsanna Flygenring, Björn Matt og Ásta Bjarney.

Á Kambshorni tók ísinn völdin...

Uppi á Kambi reis hryggurinn inn að heiðinni eða að  "meginlandi" Skarðsheiðarinnar
og skyggnið var enn þokkalegt en sorglega lítið engu að síður miðað við þennan fagra fjallasal
sem t. d. hefði getað boðið upp á fallegt útsýni til fjalla og jökla í austri.

Framundan hér er fyrri grjóthryggur Kambs.
Hlíðarnar vinstra megin liggja brattar og ókleifar niður í Grjótárdalinn sem við gengum kringum þennan dag.
Þarna verður forvitnilegt að skoða sig um í októberferð í haustlitunum ólíkt vetrarbúningnum þennan dag.

Hérna fóru þeir í keðjur eða brodda sem ekki voru búnir að járna sig.
Áslaug og Steinunn með forláta keðjurnar frá Kahtoola á skónum og í öruggum málum þar með.

Stefán Alfreðs í fararbroddi ofan á fyrri hryggnum með hópinn í baksýn.

Ágústa, Kári Rúnar, Kjartan og Súsanna fremst og svo hópurinn.

Grjótið orðið ísilagt og skaflarnir að verða ansi harðir með vaxandi hæð og tilheyrandi kulda.

Seinni hryggurinn á Kambi sem lét aðeins hafa fyrir sér...

Hér var snjóskaflinn gegnumfrosinn sem og jarðvegurinn í kring og við vorum komin í umhverfi þar sem keðjubroddarnir töluðu tungumálið... Búnaður sem var framandi fyrir suma í hópnum þar sem lítið hefur reynt á þá í vetur en aðrir vanir hálkugormunum og jöklabroddum.

Skyndilega rann Ágústa af stað niður stuttan en harðan snjóskaflinn nokkra metra og Kjartan sem var í sinni fyrstu göngu með hópnum á eftir henni til björgunar, en hvorugu varð meint af sem betur fer... ekki heldur nýju dúnúlpunni hennar Ágúst sem var fyrsta áhyggjuefnið hjá henni sjálfri;-).. en sálartetrið var slegið og sumir urðu smeykir eftir þetta óhapp enda óþægilegt að sjá hversu auðveldlega og snögglega hægt er að missa stjórn á aðstæðum þegar hálkan tekur völdin. Gárungar hópsins í gleðimennsku sinni voru hins vegar ekki lengi að snúa þessu upp í allar tegundir af hlátursefni og Kjartan fékk það óþvegið... en stimplaði sig þar með inn í hópinn af stakri prúðmennsku.

Eftir óhappið gekk flestum svo vel að fóta sig innar með klettunum og fóru þar upp á hrygginn
á meðan þjálfarar og aðrir félagar aðstoðuðu þá sem voru óöruggir en keðjubroddarnir héldu vel á þessum kafla.

Þónokkrir að fóta sig í fyrsta sinn á keðjubroddunum og ekki með mikla reynslu af hálkugormunum sem við höfum notast við síðustu þrjá vetur  þar sem síðasti vetur var einstaklega mildur svo lítið reyndi á þá, svo það var ekki skrítið að þetta væri flókið í þessum bratta og hálku. Hérna þurfti að lúta lögmálum broddana og stíga þétt og jafnt til jarðar til að láta þá þekja yfirborð jarðvegarins svo þeir gætu unnið rétt - í stað þess að stinga áfram jarkanum á skónum í hliðarlínu eins og maður gerir í halla almennt þegar jarðvegurinn gefur eitthvað eftir og maður er eingöngu á skónum.

Þegar upp var komið minntu þjálfarar á þessa reglu sem eingöngu lærist með æfingunni, að nota allt yfirborð broddana þegar gengið væri í halla, til að ná góðu gripi á göngunni og við ákváðum að taka broddaæfingu í matarpásunni sem beið okkar á Hádegishyrnu þar sem brekkurnar voru búnar í bili. Þegar á hólminn var komið voru svo engir skaflar þar og allt grýtt, svo sú æfing fór forgörðum því miður. Lítil þörf var á broddunu fyrr en komið var svo á hrygginn á Miðfjalli en þar var ekki hægt að taka æfingu þar sem ekki gáfust litlar og öruggar brekkur þar svo menn fengu sína þjálfun gegnum raunverulegar aðstæður hryggjarins og gafst sú reynsla vel enda eru raunverulegar aðstæður besta æfingin.

Eftir á að hyggja hefði hluti hópsins hins vegar þurft að æfa sig betur á broddunum, þriðjudagarnir eru hugsaðir sem vettvangur æfinga fyrir tindferðirnar, bæði á líkamlegu formi en ekki síður búnaði, en góð veðurtíð og snjóleysi hefur gert það að verkum að ekki reynir á hálkubúnað fyrr en á háum fjöllum í tindferðum og í þessari voru aðstæður sérlega krefjandi. Þessi kafli í byrjun göngunnar var því góður til að koma mönnum í gírinnn en hefði í raun þurft að nýtast betur til æfingar þar sem við fengum ekki fleiri brekkur til að æfa okkur á fyrr en kom að hryggnum góða á Miðfjalli á síðasta kafla dagsins þar sem vel reyndi á en vel gekk þó.

Slegið var á létta strengi eftir þennan kafla og við hristum höfuðið yfir því hve við höfum haft það "allt of gott" síðasta ár hvað snjóleysi og veðurblíðu varðar en almennt voru menn fegnir og þakklátir með bæði krefjandi veður og krefjandi færi þar sem loksins væri á þá reynt fyrir alvöru.

Litið til baka ofan af grjótstallinum yfir hryggina með Kambshorn á Kambi lengst í fjarlægðinni.

Svipmikið umhverfi þó ekki væri skyggnið betra en þetta... með sólina að koma upp gegnum skýjaþokuna.

Við tóku glæsilegir hamrarnir á Kambi sem rísa yfir Grjótárdal og skyggnið versnaði.

Sé gengið í blindahríð á svona kafla er nauðsynlegt að þekkja umhverfið og leiðina svo menn fari ekki fram af hengibrúnum og snjóhengjum sem mörg dæmi eru um í íslenskri útivistarsögu landpósta og annarra farandmanna sem fara þurftu yfir heiðarnar á hestum eða gangandi hér áður fyrr.

Sjá örlagaríku atburðina á Snæfjallaströnd á nákvæmlega sömu slóðum og við munum ganga um í ágúst í ár þar sem landpósturinn fór fram af snjóhengju á Snæfjallaströnd og snjóflóð tók svo þrjá björgunarmenn á haf út þar sem þeir leituðu hans síðar um daginn - í jólablaði Morgunblaðsins 2010: http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=1361698&searchid=39fc2-089b-6f846

Og fleiri slys á svipuðum slóðum í sunnudagsmogganum 23. janúar.

Ingi, Heiðrún, Stefán A. og Sæmundur í brakandi frosnu yfirborði Kambs.

Úlpur og loðhúfur - ullarnærföt og ullarvettlingar - primaloft og dúnn - belgvettlingar og lambhúshettur - skíðagleraugu og keðjubroddar....
léku stórt hlutverk í þessari ferð, þar sem ekki dugði minna en alvöru vetrarklæðnaður allan tímann...
þjálfara til endalausra vandræða ;-) þar sem menn skiptu litum og klæðum er leið á og urðu smám saman óþekkjanlegir...
eð ekki einu sinni augun til að greina á milli einstaklinga á bak við skíðagleraugun...

Brátt vorum við komin að hálsinum milli Kambs og "meginlandsins"
en hann liggur ansi mjór á milli og mætti heita "Kaldihryggur" þar sem Kaldaskál liggur ekki langt frá og kaldur vísar til grannleikans og hugrekkis...

Þjálfarar voru með gps-punkt á honum ef skyggnið myndi afvegaleiða okkur rangan veg
en þarna sást hann vel í þokunni án hjálpar gps og lá í góðri línu með eystri hömrum Grjótárdals
(mikilvægt að temja sér að reyna ávalt að rata eftir kennileitum og tilfinningu fyrir landslaginu
til að viðhalda þeirri hæfni í rötun en ekki horfa stöðugt á gps-tækið
og nýta það eingöngu til stuðnings og þegar skyggni er ekki til staðar).

Nokkrar af lopapilsaskvísum Toppfara sem voru byrjaðar að umbreytast í ísdrottningar...

Áslaug, Hanna (sem bíður eftir pilsi sem vinkona hennar ætlar að sauma!) , Lilja K., Ágústa og Heiðrún.

Stefán Alfreðs, Áslaug, Heiðrún, Ágústa, Sæmundur og Kári Rúnar...

Geislandi göngugleðin skein í gegnum allan búnaðinn og ánægjan leyndi sér ekki á andlitunum... ef þau sáust á annað borð...

Til marks um krefjandi veðrið þá var Kári kominn með húfu sem er sjaldgæf sjón ;-)

Gangan yfir á Hádegishyrnu gekk betur en þjálfarar áttu von á þar sem hún er ansi drjúg
en færið var með besta móti, brakandi hart en samt ekki svell svo gengið var rösklega á þægilegri leið með fáum hléum.

Hópurinn þéttur öðru hvoru og menn himinlifandi yfir að fá loksins alvöru vetrarævintýri...

Komin á Hádegishyrnu þar sem leið dagsins tengdist leið nýársgöngunnar í fyrra.

Sannarlega ekki sama skyggnið og í fyrra en brúnirnar sáust þó aðeins og ísilagðir hamraveggirnir neðar.

Staður þar sem hægt er að dvelja lengi við myndatökur og íhugun... en við fórum fljótlega niður í skarðið og fengum okkur nesti.

Bjartara var yfir norðanmegin og blár himinn sást á köflum með ágætis útsýni niður í Borgarfjörð og Skorradal
en þetta var fljótt að breytast til hins verra... eða betra... og okkur fannst margoft eins og veðrið og skyggnið væri að batna
þar sem þokan var þunn og sólrík en úr því varð aldrei þarna uppi á heiði Skarðsheiðarinnar.

Nestisstaðurin... hádegismaturinn... kaldur en kærkominn beint úr pokanum...
og heiti drykkurinn skilaði sínu í að hlýja manni...


Stefán, Hildur, Elsa, Rósa, Lilja, Aonton og Torfi o.fl.

Menn farnir að "hríma" í þessari hæð eftir snjóþokuna.

Áfram var lagt af stað meðfram síðustu brúnum Hádegishyrnu... austasta "torginu" á meginhrygg Skarðsheiðarinnar
þar sem Kambur, austuröxlin frá Draga og Mórauðihnúkur mætast með snarbrattan norðurvegginn alla leið að Skessuhorni. 

Skarðsheiðin er einn glæsilegasti fjallgarður suðvesturhornsins sem skartar nokkrum kömbum, hyrnum eða hornum eftir nöfnum er mynda dali hennar og við kynntumst fjórum þeirra þennan dag á ógleymanlegan máta rétt eins og í nýársgöngunni í fyrra... http://www.fjallgongur.is/tindur31_hadegishyrna_morhn_020110.htm

Við fórum niður skarðið með botninn á Grjótárdal á vinstri hönd og yfir á meginlandið hinum megin í átt að Miðkambi.

Hérna ætluðu þjálfarar við að taka hópinn í æfingu í broddagöngu - í brekkum sem liggja beggja vegna skarðsins - sæmilega brattar en öruggar
þar sem þær enda báðar niðri í öruggu skarðinu, en þarna var bara grýtt og engir stórir snjóskaflar fyrir æfingu
sem þannig fór því miður fyrir lítið að sinni.

Færið á þessari leið... brakandi hart og  hált yfirborðið á Miðkambi
en hin þægilegasta að ganga á í keðjubroddunum..

Komin á Miðkamb

Þarna var þokan þykkust og engin leið að sjá nema með gps hvar við vorum, en þó sást öðru hvoru niður með brúnunum sem við vildum ekki ganga of nálægt þar sem hætta er á að fara fram af í svona giljum og skörðum sem koma inn á brúnirnar þegar skyggni er lélegt og mikilvægt að þekkja landslagið þegar skyggni er þetta slæmt.

Á hæsta tindi dagsins, Miðkambi í 1.026 m hæð, léttri snjóþoku, kulda og litlu skyggni...

Miðkambur er nafngift þjálfara og næst austasta "torg" Skarðsheiðarhryggjarins en vestar eru "Skessukambur" og svo "Skarðskambur" sem einnig eru nafnlausir á kortum en svipmiklir tindar á Skarðsheiðinni sem við teljum að megi hafa nafn og hafa ofangreind verið notuð innan hópsins í fyrri göngum hans.

Efri:
Gunnar, Heiðrún, Sjoi, Roar, Örn, Ásta Bjarney, Guðmundur K., Torfi, Rikki, Nonni, Sigga Rósa, Kjartan, Lilja K., Anton, Jóhanna, Steinunn, Hanna, Hjölli.
Neðri:
Stefán A., Sæmundur, Gerður, Ingi, Rósa, Súsanna, Dóra, Ágústa, Sólveig Hansen, María, Anna Sigga, Áslaug og Día, Björn, Kári Rúnar, Ketill og Elsa Þóris.

Bára tók mynd.
Og Dimma og Día pössuðu hjörðina sína hrímugar og fagrar sem aldrei fyrr
og áttu stundum ekki til orð yfir svaðilförunum ef marka mátti fas þeirra en skoppuðu þó hæstánægðar allan leið ;-)

Þar af var Kjartan að koma í sína fyrstu göngu með hópnum og stimplaði sig vel inn sem "óvæntur bjargvættur Ágústu" og Guðmundur K. var að koma í sína fyrstu tindferð með hópnum, en þeir voru í mjög góðu formi og höfðu fullt vald á þessari krefjandi göngu enda báðir með grunn í björgunarsveitarstarfi áður fyrr.

Torfi, Rósa, Sjoi, Gerður, Sæmundur, Jóhanna, Hildur Vals og Súsanna...
...á göngu í fallegri snjóþokunni frá Miðkambi áleiðis á Miðfjall þar sem vindurinn blés grimmt á köflum...

Gunnar, Ingi ogMaría E.
Sólveig, Rikki, Heiðrún og Sigga Rósa
Guðmundur, Áslaug, Ásta Bjarney, Björn og Kjartan?
Hanna og Steinunn?

Myndband frá Katli: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/4/5eF5m5ZPXNU

Skyggni var lítið og þjálfarar gengu eftir gps en fremsti Örninn var ekki með punkt á Miðfjalli sjálfu sem er óvenjulegt þar sem við erum alltaf bæði með punkta til öryggis (í 2 eða 3 gps-tækjum!) svo aftasta Báran þurfti að rétta fremstu menn reglulega af sem var ansi snúið þegar gæta þurfti síðasta manns í leiðinni í lélegu skyggni, vindi og kulda sem er fljótt að taka nærri mönnum og enn fljótar ef þeir verða óöruggir...

Brúnirnar í nærumhverfinu voru það eina sem greindist gegnum þokuna og þar sem þjálfari var að spara það að líta á gps-tækið nema öðru hvoru þar sem það barðist við að virka í frostinu og hafði það pakkað í lopasokka inni í vasa, þá var landslagið fljótt að afvegaleiða mann og áttirnar að tapast, sem er nákvæmlega það sem gerist þegar maður gengur í engu skyggni. Þjálfarar létu því brúnirnar sem kennileiti lokka sig vestur yfir á norðurhlíð Miðdals í stað þess að taka smá vinstri beygju yfir á Miðfjall, vestan Miðfjalls, en áttuðu sig fljótt þökk sé gps og sneru við eftir
400 m aukakrók í boði þjálfara ;-) 

Lexía þjálfara eftir þennan krók var því sú að vera bæði án undantekninga með alla mikilvæga punkta til að ganga eftir. Við notkun á gps-tæki til rötunar lærist fljótt hvar maður vill hafa punkta, t.d. alltaf á upphafsstað (bíllinn) og áfangastað (tindurinn) en einnig á öllum varasömum eða tæpum stöðum eins og Kaldahrygg fyrr um daginn, upphafi hryggjarins á Miðfjalli etc og svo vill maður hafa punkt á öllum beygjum sem verða á leiðinni svo maður fari rétta leið en gangi ekki beina línu milli punkta þegar leiðin liggur ekki þannig veg.

http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/3/mQ4-3Jv9Bxk

Færið þennan dag... brakandi frost í jörðu og allt hrímað svo smátt og smátt runnum við saman við umhverfið...

Það var Skarðheiðin sem réð ríkjum og það eina sem við gátum gert var að halda okkur heitum í galsafenginni göngugleðinni
sem hélt andanum á lofti alla þessa ferð gegnum þykkt og þunnt... heitt og kalt... lygnt og hvasst... bjart og myrkt...

Göngumenn komnir á vald Skarðsheiðarinnar...
Við nutum hverrar mínútu í vetrarhamnum þrátt fyrir vind og kulda sem reyndi verulega á á köflum...

Wildboys Toppfara... þeir Sæmundur og Stefán standa náttúrulega undir nafni og skera sig úr...

Dóra,, Anna Sigga, Nonni og  Heiðrún... það fjölgar óðum í Team Orange liði Toppfara...

Þjálfarar voru fegnir þegar þeir sáu hrygginn sinn á Miðfjalli... við vorum komin réttu megin við Miðdal ;-)

Við tók svipmesti hluti leiðarinnar þennan dag...

Formfagur og hrikalegur hryggur þar sem hálkan var slík að í raun hefðum við þurft að vera öll á jöklabroddum til að vera sem öruggust,
en menn fóru varlega enda ýmsu vanir og allt gekk eins og í sögu á keðjubroddum sem sannarlega stóðu fyrir sínu og dugðu vel á þessari leið.

Hryggurinn var tæpur á tveimur köflum þar sem snarbratt var niður í Grjótárdal (vinstra megin) eins og allan hrygginn (ófært þeim megin í öllum færum) en meira aflíðandi niður í Miðdal um grjótbrekku sem þó var orðin hættulegri en þjálfarar reiknuðu með í könnunarleiðangri í nóvember,
þar sem snjór og grjót rann saman í samfellt svell nánast og var ekki fýsilegt ef maður rynni af stað.

Aðstæður voru enn meira krefjandi þar sem vindurinn blés á hlið á þessum köflum milli hnúka á hryggnum
eins og gjarnan í skörðum almennt og því gengu menn úr skjólinu við klettaveggina út á hrygginn sem var berskjaldaður fyrir norðaustanáttinni
og þurftu að hafa beita orku, einbeitingu og styrk til að skrika ekki fótur.

Áslaug, Hildur, María E., Anna Sigga, Ágústa og Súsanna... með strákana allt um kring ;-)

Menn tóku "stutt og föst skref" að ráði þjálfara sem stóð til tryggingar á versta kaflanum á hryggnum.

Sigga Rósa og Día fremstar í flokki að klöngrast niður á hrygginn á keðjubroddunum frá Kahtoola sem Anton pantaði fyrir hópinn í haust
(Kári kom með þetta góða nafn sem er meira lýsandi en "hálkubroddar") :
http://www.amazon.co.uk/Kahtoola-855333000162-MICROspikes-Red-S/dp/B0010RHW4Y/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=sports&qid=1284545417&sr=8-1 

Þeir dugðu vel gegnum stórgrýti, svell og bratta og þeir sem voru með jöklabrodda voru margir hverjir komnir á þá með ísexina í hönd.
Því miður brugðust hálkubroddarnir frá Yaktrax XTR í Fjallakofanum algerlega í þessari ferð en þrír leiðangursmenn voru í þeim. Mjög snemma í ferðinni höfðu þeir slitnað hjá tveimur og broddarnir bognað hjá einum en öll voru þau að nota þá í fyrsta sinn og því er ekki hægt annað en ráðleggja mönnum að fara ekki á þessum broddum í ferð eins og þessa.
http://www.fjallakofinn.is/?webID=1&p=108

Nokkrir höfðu á orði að næst tækju þeir jöklabroddana með í bakpokann þó þeir væru á keðjubroddunum... þetta var sannarlega ein af þessum mikilvægu ferðum sem kenna manni hvaða búnað maður vill alls ekki vera án í næstu ferð... þó það þýði að hann velkist ónotaður í bakpokanum í næstu tíu ferðum... maður tekur hann ekki úr...

Fegurð hryggjarins naut sín vel í vetrarsólinni sem barðist við að komast gegnum þokuna og snerta okkur almennilega
á sama hátt og við börðumst við að komast klakklaust gegnum þessa leið niður til sólarinnar...

Mjúkir og þéttir snjóskaflarnir á góðum köflum þessa leið gáfu stuðning og öryggi gegn hálkunni..

Hópurinn þéttur eftir fyrsta kaflann á hryggnum sem tók í.

Hérna fóru allir í keðjur í stað Yaktrax hálkubroddanna nema Ásta Bjarney sem var enn með sína hálkubrodda heila
og spjaraði hún sig vel, en hinir voru dauðfegnir að fá heilt undir skóna.

Myndband frá Katli: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/2/DwOuSoU3MJ4

Kári Rúnar að aðstoða félagana niður klettabeltið.
Margir í þessari göngu réttu fram hjálparhönd og hlúðu hver að öðrum, lánuðu búnað og stöppuðu stálinu í næsta mann
á mikilvægum augnablikum...

http://www.youtube.com/BaraKetils#p/u/7/h72d82CcuNQ

Hrímugir klettarnir... sem gáfu gott skjól... á hryggnum sem stöðugt tók breytingum... í ólýsanlegri fegurðinni sem dáleiddi okkur...

 Myndband frá Katli: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/1/AYSCJD018GU

Fegurðin læstist um okkur líka og breytti konum Toppfara í Snædrottningar:
Ágústa, Rósa, Lilja K., María, Heiðrún, Áslaug og Dóra...

Meðan menn settu á sig broddana fór þjálfari yfir viðbrögð ef maður rennur niður brekku í hálku og er ekki með ísexi (ísaxarbremsa) en þá skal nota olnboga og hné til að stöðva sig ef maður er á maganum - en olnboga og hæla ef maður er á bakinu (og ekki í jöklabroddum þar sem þá brýtur maður sig á ökkla, getur farið úr ökklalið eða slítur liðbönd í ökkla sbr. nýleg slys og mörg gegnum tíðina í vetrarfjallamennsku).
http://feeds.mbl.is/frettir/innlent/2011/01/16/erfid_bjorgun_a_heidarhorni

Spyrja má hvort þorandi sé að stöðva sig með hælunum í keðjubroddunum af hættu á áverkum á ökkla með viðstöðunni sem broddarnir gefa, en við teljum að broddarnir séu ekki nægilega langir til að hafa þar áhrif þegar runnið er í halla niður brekku - sbr. þegar við renndum okkur niður af Norðursúlu í brattri snjóbrekku og notuðum hælana til að stýra hraða - en þar var NB snjór og ekki bara svell) en slys Kristínar Gundu á Þverfellshorni í Ljósafossgöngu Steina og Ljóssins í desember 2010 gefur manni tilefni til að íhuga þetta betur og í raun segja að meðan annað sannast skal ekki nota hælana. Á móti kemur að það er skárra að fá áverka á ökkla og stöðvast í brekkunni, en rúlla hraðar og lengra niður langa brekku og eiga hætti á alvarlegri meiðslum - svo fremi sem sársaukinn frá ökklanum valdi því ekki að maður renni enn stjórnlausar niður... þetta er ansi umhugsunarvert...

Mynd frá Kára af fésbókinni!

Snædrottningarnar nítján:

Heiðrún, Hanna, Áslaug, Sigga Rósa, Dóra, Súsanna, Anna Sigga, María E., Jóhanna Karlotta, Ásta Bjarney, Sólveig, Elsa Þóris, Gerður og Bára.
Rósa, Lilja K., Steinunn, Hildur Vals og Ágústa.

Ísmennirnir sautján:

Anton, Sjoi, Gunnar, Roar, Hjölli, Rikki, Stefán A., Björn, ?, Örn, Torfi og Nonni.
Ingi, Sæmundur, Guðmundur, Kári Rúnar og Ketill.

Ingi var að frjósa á höndunum eftir að hafa hjálpað Sjoa í keðjubroddana sem hann lánaði honum og var ekki búinn að festa á sig sex punkta gaddana sína sjálfur, en fingurnir voru hættir að hlýða í þessum kula (lærdómsrík upplifun fyrir alla) og það var ekki fyrr en hann fékk lopafingravettlinga frá þjálfara lánaða sem hann kláraði að festa þá á sig.

Lopafingravettlingar eru eitt af því sem þjálfari hefur undantekningarlaust með sér á fjöll af fenginni reynslu þar sem oft þarf að athafna sig með fingrunum og fingravettlingar úr öðrum efnum en ull hætta að virka í nógu miklu frost og verða jafn kaldir og umhverfið. Maður getur verið í virkilegum vandræðum uppi á fjöllum í miklum kulda ef maður getur ekki lengur rennt upp rennilásnum, ýtt á takka á gps-tækinu, opnað bakpokann, opnað vatnsflöskuna, notað símann/talstöðina o. m fl.

Í þessum kulda sem var þennan laugardag er að mati þjálfara undantekningarlaust nauðsynlegt að vera í tvennum eftirfarandi vettlingum:
 1. skel-belgvettlingum til að taka vind og einangra hita (eins og í mestu frostvindunum sem voru á Strút í feb 2010 o.m.fl. göngur) og innan undir að vera undantekningarlaust í
2. ullarbelgvettlingum þar sem mýmörg dæmi í klúbbnum sanna að ekkert annað en ull dugar í vettlingum þegar gengið er í einhverja klukkutíma í kulda eða vindi.

Valkvætt til viðbótar þessu gæti svo verið fingravettlingar til að geta athafnað sig þegar þannig þarf utan belgvettlinga og þar koma ullarfingravettlingar mun sterkar inn en nokkrir aðrir fingravettlingar eftir margreynd tilfelli innan klúbbsins.

Ef einhverjum var kalt á höndunum í þessari ferð þá verða þeir að endurskoða klæðnaðinn sinn fyrir næstu ferð því við vorum engan veginn í mesta kuldanum og mesta vindinum sem þessi klúbbur hefur kynnst eða mun kynnast og það er beinlínis hættulegt að vera orðinn of kaldur á fingrum ef annað er framundan en að ganga sér rösklega til hita (ekki sjálfsagt ef hópurinn er hægur eða stopp)  eða lækka sig niður í meiri lofthita (ekki sjálfsagt ef leiðin er löng í  mikilli hæð). Í þessum tilfellum kemst maður upp með að vera orðinn kaldur og nær fljótlega í sig hita en um leið og maður þarf að vera áfram í kuldanum og fara úr vettlingunum til  athafna sig með fingrum þá er nauðsynlegt að vera ekki orðinn of kaldur á fingrum.

Fyrir þá sem eru búnir að horfa á Everest-þættina sem þjálfarar gáfu klúbbmeðlimum í jólagjöf þá skal minnt á manninn sem tók sjensinn í mesta frostinu efst uppi þegar hann fór úr vettlingunum og tók myndir berhentur - gegn ráðleggingum leiðsögumanna sínna - og missti framan af öllum fingrum... ekki reynsla sem við erum að lenda í NB! en engu að síður umhugsunarvert...

Sjá ferðasögu Önnu Svavarsdóttur frá árinu 2003 sem var fyrst íslenska kvenna til að fara á fjall hærra en 8000 m
en hún gekk á Cho Oyu 8201 m og fór úr vettlingunum og komst upp með það:
http://www.isalp.is/frettir/2-frettir/120-Toppadagur%20á%20Cho%20Oyu.html

Áfram teygðist hryggurinn í suður og smám saman fór vetrarsólin að ráða meiri ríkjum eftir því sem neðar dró hverjum metra...

Landslagið breyttist úr hvítum lit yfir í gulan og rauðan... en þessi litadýrð er eitt af því sem gerir vetrarferðirnar að tærari upplifun
en sumarferðirnar geta nokkurn tíma...

Eingöngu einu sinni áður í sögu klúbbsins höfum við upplifað svona mikið hrím þó það hafi oft komið við sögu í minna mæli en þarna.
Það var í sjöttu tindferðinni þann 6. nóvember 2007... í hinum enda Skarðsheiðarinnar, Skarðshyrnu og Heiðarhorni sem er hæsti tindur hennar... en þar urðu klettarnir okkur ógleymanlegir í fjarstæðukenndum búningi sínum.

Bæði veðrið og færið var enn verra þá og enginn með brodda svo Jón Gauti, leiðsögumaður frá ÍFLM þurfti að höggva hvert spor fyrir okkur í hjarnið til að stíga í bæði upp á Skarðshyrnu og niður af Heiðarhorni sem þýddi langa bið í miklum kulda... og þar beinlínis skulfum við blá af kulda þegar yfir lauk verstu og hægustu brekkunni niður af Heiðarhorni... og tókum leikfimiæfingu til að koma hita í okkur aftur fyrir þá kílómetra sem eftir voru leiðarinnar að bílunum... þar sem við fórum alsæl og reynslunni ríkari heim með ferð í minningunni sem aldrei gleymist ;-)

Tindferð 6 á Skarðshyrnu og Heiðarhorn á Skarðsheiði 6. nóvember 2007.

Í þessari ferð 2007 rann Halldóra Ásgeirs niður ísilagða brekkuna á Heiðarhorni
og Jón Gauti náði eftirminnilega að stöðva hana áður en hún fór fram af klettahjalla
sem hefði getað endað illa og er söguleg vísa frá henni í ferðasögunni:
Sjá http://www.fjallgongur.is/tindur6_skardsh_heidarh_031107.htm 

Veðrið var ólíkt fallegra þennan dag en forðum daga árið 2007... og menn gulllnir og  hrímaðir eins og hægt var...
Þetta minnti mann á leiðangur Shackletons á suðurskautið þar sem þeir þurftu að höggva ísinn utan af bátunum...

Hildur Vals, Anton, Gunnar, Steinunn, Sjoi og Nonni.

Hjálpsemin og samheldnin í þessum hópi er ómetanleg og eitt af því sem gerir Toppförum raunverulega kleift
að upplifa jafn krefjandi göngudag og þennan...

Síðasti kaflinn á hryggnum var töfrum líkastur þar sem klettarnir gnæfðu yfir mann
og sólin sigraði þokuna að lokum svo útsýnið til suðurs um Hvalfjörð og nágrenni opnaðist fyrir manni.

Vetrarsólin með ísilögðum klettum Miðfjalls...

Óraunveruleg sýn með fjúkandi létta þokuna ofan af fjöllunum kringum sólina og djúpan bláan lit á heiðskírum himni ofar...

Það var líkt og við gengjum úr einum heimi í annan..
úr vindasömu, þokukenndu og hvítu frostríki Skarðsheiðarinnar
niður í léttskýjaðan, lygnan og sólríkan heim láglendisins...

Bjallan á atgeir Gunnars frá Hlíðarenda... jú, Inga... lét vel í sér heyra í byrjun göngunnar...
en þagnaði að mestu í frostinu uppi... og lifnaði aftur við síðasta kílómetrann að bílunum...

Loks sá fyrir endann á hryggnum en sum okkar vildu ekki að ævintýrið tæki enda...
Við tókum endalausar myndir eins og kalnar myndavélarnar leyfðu...
til að eiga einhvers lags sönnun fyrir þeim töfrum sem við urðum vitni að þarna...
og héldum fegurðinni í fanginu eins lengi og við gátum...

Eyrarkambur tók við af hryggnum á Miðfjalli og Svínadalur, Hvalfjörðurinn og nærliggjandi umhverfi kom í ljós mað Grjótárdal á vinstri hönd
og fjöllin öll í austri á hálendinu eins og Hvalfell, Botnssúlur, Skjaldbreið og Hlöðufell o. m. fl.
og svo Miðdalurinn hægra megin með Akrafjall formfagurt í vestri...

Hópurinn að þéttast í skjólinu við klettana fjær
 en á þessum millikafla blés vindurinn aftur eins og á öllum auðum köflum á hryggnum þar sem ekki naut skjóls fyrir vindinum.

Sjá fyrra myndband hér frá Katli á þessu kafla:
http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/0/CgQK66AOGBQ

Menn áttu fullt í fangi með að halda sér á fótunum...
Þennan dag duttu menn nokkrum sinnum en sem betur fer aldrei á varasömum köflum.

Hér sést niður í Grjótárdal vinstra megin og yfir á Kamb þar sem við gengum á fyrsta tind dagsins um morguninn...
Þarna vorum við í sólarupprásinni...

Kári Rúnar við hryggjarendann á Miðfjalli...

Er við litum til baka á roðagullinn hrygginn sem virtist ókleifur í fjarlægðinni... eins og framandi ævintýri...
spurðum við okkur að því hvort við hefðum virkilega verið þarna á ferð...

 Myndband frá Katli: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/a/u/5/_Rl5wtypBNU

Hópurinn að þræða sig frá hryggnum en hvorki ævintýrið né krefjandi göngufærið var á enda þarna þó manni fyndist það, þar sem niðurleiðin um Eyrarkamb var bæði langdregin og erfið alla leið inn í myrkrið aftur og minnti mann á gosgönguna á Fimmvörðuháls 1. apríl 2010 þar sem við gengum dauðþreytt 38 km á 13 klst. með ískaldan vindinn í bakið í myrkrinu á heimleið um nóttina...

Myndband frá Erni: http://www.youtube.com/BaraKetils#p/u/8/0by_Yu536iE

Í sigurvímunni
...eftir svaðilför á fjallgarði sem lætur ekki að sér hæða og býr yfir sér lögmálum og eigin veðurkerfi..
Þarna vorum við hátt uppi eftir afrekið og svifum í geðshræringu bæði léttis og gleði yfir því sem að baki var...

Anna Sigga, Anton, Ágústa, Áslaug, Ásta Bjarney, Bára, Björn, Dóra, Elsa Þ., Gerður, Guðmundur K., Gunnar Viðar, Hanna, Heiðrún, Hildur Vals., Hjölli, Ingi, Jóhanna Karlotta, Kári Rúnar, Ketill, Kjartan, Lilja K., María E., Rikki, Roar, Rósa, Sigga Rósa, Sjoi, Sólveig, Stefán A., Steinunn, Súsanna F., Sæmundur, Torfi og Örn.

Nákvæmlega á þessum mínútum hurfu síðustu gullnu sólargeislarnir í fanginu á okkur
og sólin settist... klukkan var 15:46...

Neibb.. ekki búið enn... áfram vindur og skafrenningur... áfram hálka og bratti neðan við klettabeltin... áfram klöngur meðfram klettunum...
Það tók strax að rökkva þegar sólargeislarnir hurfu bak við sjónarrönd og myndaskilyrðin versnuðu...
Við áttum ekki eftir að komast í bílana aftur fyrr en myrkrið var alveg tekið yfir tæpum tveimur tímum síðar...

Menn fóru hins vegar létt með þetta eftir það sem á undan var gengið...

Kári Rúnar... sem ákvað endanlega að fara til Perú með hópnum eftir þessa ferð...
Það yrði "óþolandi að vera innan um þessa Perúfara eftir að þau koma heim með ferðasöguna""
og auðvitað best að vita það á eigin skinni hvernig það er að vera í tæplega 6000 m hæð á Mt.Misty...
fyrir utan allt annað sem Perúferðin felur í sér eins og fornu Inkaslóðina til týndu borgarinnar Machu Picchu... ;-)

Litið til baka á tignarlegan hrygginn á Miðfjalli sem leynir á sér eins og svo margar fjallaperlurnar...
þar til nær er komið... þeim einum til að njóta til fulls sem leggja í hann alla leið...

Er klettahryggnum sleppti urðum við eins og kýrnar á vorin og þustum af stað niður Eyrarkambinn, alveg grunlaus um hve erfiður hann myndi reynast okkur... lúnum göngumönnunum sem vorum komnir í orkuskuld og vatnsskuld og nestisskuld og jafnvel hitaskuld... þeir sem ekki voru nægilega vel búnir... enginn búinn að senda lærdóminn sinn af því reyndar - var bókstaflega engum aldrei nokkurn tíma kalt í þessari ferð???

Þarna hefðum við þurft að taka  þriðju nestispásu dagsins
en tilfinningin fyrir því að stutt væri eftir í bílana miðað við kílómetrafjarlægð réð ferðinni en það segir ekki allt (lexía þjálfara).

Fjallasýnin til austurs var glæsileg á Hlöðufell, Skjaldbreið, Botnssúlur og Hvalfell svo þau svipmestu séu nefnd
en þetta sést ekki vel á mynd.

Við teyguðum eins og þyrstur maður vatn í eyðimörk eins lengi og unnt var þá sólargeisla sem gáfust á himninum eftir sólsetur
áður en við kveiktum höfuðljósin sem hvimleitt nokk taka frá manni alla náttúrulega birtu þar með...

Brattasti hjallinn á Eyrarkambi var seinfarinn í klöngrinu en hjálpsemin innan hópsins réð úrslitum eins og alltaf..

Hjallurinn að baki og enn myndafært í ljósaskiptunum en eftir það var þetta búið hjá myndavélinni... hún stóð sig jafnvel og aðrir í ferðinni... tók eina mynd í hverri "ferð út undan klæðum þjálfara" og heimtaði svo skjólið aftur undan kuldanum og safnaði kröftum fyrir næstu mynd.
Sjaldnast var því hægt að taka fleiri en eina mynd í hvert sinn því hún gaf sig strax og maður varð að vera fljótur að smella af!

Loksins... loksins... eftir endalausar grýttar brekkur niður Eyrarkambinn þar sem frosnir fossar og frosinn jarðvegur tafði för... brekkur sem urðu sífellt styttri og meira aflíðandi þar til þær enduðu á jafnsléttu þar sem veldi mannsins tók aftur við með tilheyrandi girðingum, vegum, brúm og göngustígum alla leið að bílunum... kærkomin fyrirbæri eftir harðsnúnar óbyggðirnar þarna uppi...

Allir svo fegnir að þetta var að verða búið að þeir gerðu bara grín að 50 m brekkunni upp að bílunum ofan við göngubrúnna og tóku hana í nefið með allra síðustu svita-orkudropunum þar sem sælan fékk óáreitt að taka völdin í hjartanum yfir stórkostlegum göngudegi sem var að baki...

Gengið var á Kamb (884 m), Hádegishyrnu (986 m), Miðkamb (1.023 m ) og Miðfjall (944 m) á alls 16,4 km langri leið á 8:20 klst.
með alls hækkun upp á 1.411 m miðað við 173 m upphafshæð.

Sjá afvegaleiðingu þjálfara inn á hrygginn að Miðdal efst vinstra megin á myndinni í stað þess að fara um Grjótárdal. Í báðum tilfellum er um að ræða hrygg með brúnum báðum megin og þessar litu út í þokunni eins og brúnirnar á Miðfjalli en voru bara í vestur en ekki suður, en áttirnar eru það fyrsta sem tapast í engu skyggni.

Lambatunguhnúkur beið betri tíma - göngu þvert yfir Skarðsheiðina í haustfagnaði Toppfara í byrjun október 2011 - þar sem þjálfarar mátu það svo á Hádegishyrnu að lítið hefði upp á sig að fara um hann í engu skyggni, ekki síður þar sem aðstæður voru krefjandi og hópurinn þurfti að eiga næga orku fyrir langa leið til baka um Miðfjall í þessu veðri og færi.

Gangan séð í loftmynd frá Google earth.

Fjórar göngur Toppfara á Skarðsheiði síðustu ár - vantar tvær göngur inn á mynd, þá fyrri á Skessuhorn 2009 og þá fyrri á Heiðarhorn 2007.

Græna: Heiðarhorn og Skarðshyrna á kvöldgöngu á þriðjudegi 26. maí 2009.
Rauða: Skessuhorn á kvöldgöngu á þriðjudegi 5. júlí 2010.
Blá: Nýársganga á laugardegi 2. janúar 2010.
Gul: Nýársganga á laugardegi 8. janúar 2011.

Eftir eru svo Miðdalur, Súlárdalur og Skarðsdalur með tilheyrandi tindum, kömbum og hyrnum ;-)
Á björtu þriðjudagskveldi 2011 göngum við á Mófell og Ok sem eru einu fjöllin/fellin sem rísa norðan megin Skarðsheiðarinnar
fyrir utan Skessuhorn.

Annað gps-tækið mældi Miðkamb svona háan en við látum lægri tölu gps-úrsins gilda þar sem hún er líklega nærri lagi
(ekki til opinberar tölur af Miðkambi þar sem hann er ekki nafngreindur á kortum).

Þversniðið í gps-úrinu sem virkar oft betur en stóra gps-tækið... margur er knár þó hann sé smár...

Fyrsta tindferð klúbbsins á nýju ári 2011 sló nýjan en gamalkunnugan tón í klúbbnum þar sem við fáum hugsanlega aftur að reyna á okkur við krefjandi aðstæður veðurs og færðar í næstu tindferðum eins og fyrstu tvö ár klúbbsins, eftir ótrúlegt tímabil á árunum 2010 og 2009 með nánast engar tindferðir í öðruvísi en glimrandi fallegu og friðsælu veðri.

Margsinnis í þessari ferð minntist maður fyrstu svaðilfara Toppfara árin 2007 og 2008 þar sem bítandi frost, hvassir vindar, fljúgandi hálka og kuldalegt myrkrið réð oft ríkjum og herti menn til frekara öryggis við aðstæður sem þessar...

Í lok þessa dags á nýju ári... þarna sem við stóðum sigrihrósandi við bílana í sama myrkrinu og vindnæðingnum og mæddi á okkur um morguninn... kom svarið við spurningunni sem hvarflaði að mörgum þennan morgun um "hvað þeir væri eiginlega búnir að koma sér út í"... fátt í tilverunni gefur eins sterka upplifun og fjallganga sem þessi þar sem jafnt reynir á líkama sem sál, búnað sem félagsanda... þar sem maður fer reynslunni ríkari heim á svo margan hátt... nákvæmlega þetta var svarið... svar sem veldur því að ef menn komast á bragðið á annað borð, þá leggja þeir í hann aftur og aftur... sama hvað...

Myndasíða Toppfara úr ferðinni:
http://picasaweb.google.com/Toppfarar/T48GrjotardalurSkarSh4Peaks080111#

Og öll myndbönd úr ferðinnni á leiðinni in á Youtubesíðu Toppfara - þau lýsa vel aðstæðum veðurs og færðar:
http://www.youtube.com/BaraKetils

Sjá flottar myndir félaganna á fésbókinni og tvö myndbönd af hryggnum frá Erni:
www.facebook.com.
 

Við erum á toppnum... hvar ert þú?
www.toppfarar.is

Toppfarar ehf - Viðarrima 52 - 112 Reykjavík - Kt: 581007-2210 - Sími: +354-867-4000 / -899-8185 / -588-5277 - Netfang: bara(hjá)toppfarar.is
Copyright: Höfundarréttur: Bára Agnes Ketilsdóttir